[BPMN] BPMN มัน คือ อะไร

ตัว BPMN เองนั้นย่อมาจาก "Business Process Model and Notation" โดยทำขึ้นมา เพื่ออธิบายกระบวนการทางธุรกิจ และเป็นสื่อกลางที่ทุกคนที่เกี่ยวข้องใช้ในการสื่อสารครับ ซึ่งภาพรวมของมันมีลักษณะคล้ายๆกับฟพวก Flow Chart หรือ ถ้าหากใครคุ้นเคยกับ UML เจ้า BPMN มันคล้ายกับ Activity Diagram มากๆครับ โดยตัว BPMN มีองค์กรกลาง OMG (Object Management Group) สร้างมาตรฐานกลาง สำหรับตัว BPMN มีประวัติคร่าวๆ  ดังนี้

• ฺBPMN 1.x - เน้นไปทางแผนภาพ หรือ Graphical notation
• BPMN 2.x - ตัว Model ถูกเพิ่มความสามารถ โดยไม่ได้เป็นเพียงแค่แผนภาพเพียงอย่างเดียว แต่เพิ่มความสามารถในการดำเนินการ (Execute) ด้วย เป็น Process ที่สามารถสร้าง Instance ได้จริง โดยผ่าน Engine ที่รองรับ โดยมี Open-Source หลายเจ้า อาทิ เช่น Activiti Framework

สัญลักษณ์ต่างๆ ของ BPMN สามารถแบ่งได้เป็น 4 กลุ่ม ได้แก่

• Flow objects:
  

  Events	สิ่งที่ทำให้เกิดกิจกรรม(Activities) ขึ้นมา โดยมีทั้งหมด 3 แบบ ได้แก่ Start, Intermidate, End	-o Start - อะไรที่ทำให้เกิด Event -o Intermidate - มีอะไรมาขัดจังหวะ -o End -o Trigger อื่นๆ เช่น Message, Timer เป็นต้น
  Activities	กิจกรรมที่เกิดขึ้น โดยประกอบไปด้วย Task หรือ Sub Process ตั้งแต่ 1 อันขึ้นไป	-o Task - งานที่ไม่สามารถแตกย่อยได้อีก -o Sub Process - งานที่แจกออกเป็น Activite ย่อยๆ ได้ เช่น Sub Process ตรวจสอบวงเงินกู้ ซึ่งสามารถแตกออกได้เป็น Task ย่อยๆ อีกหลาย Task -o Transaction -o Call Activity
  Gateways	เป็นเหมือน IF-ELSE ใช้เป็นตัวควบคุมการไหลของงานไป Activities ที่วางไว้	-o Exclusive Gateway -o Gateway Based on events -o Parallel Gateway -o Inclusive Gateway -o Complex Gateway

• Connecting objects:
  
  • Sequence flow - เชื่อมระหว่าง Activity
  • Message flow - เชื่อมระหว่าง Swimlane
  • Association - เชื่อมจาก Activity ไปยัง Artifact
• Swim lanes
  
  • Pool หรือ swimlane - บอก Role ที่ทำกิจกรรม
  • Lanes - กลุ่มของ Pool จัดกลุ่มที่มีลำดับ โครงสร้าง เช่น Lane ของ SQA ประกอบไปด้วย Test Manager กับ Tester
• Artifacts:
  

  	Data Object	แสดงถึงเอกสาร หรือของอื่นๆ ที่ใช้เป็น Input / Output ในแต่ละ Activity
  	Annotation	คำอธิบายคำจำกัดความเพิ่มเติมให้ชัดเจน
  	Group	จัดกลุ่มของกิจกรรมให้เป็นสัดส่วน

ถ้าดูภาพรวมของ BPMN แล้วดูคล้ายๆกับ Activity Diagram มากครับ แต่จะมีเน้นส่วนของ Event, Trigger ต่างๆเยอะมากครับ

Reference

• OMG: ABOUT THE BUSINESS PROCESS MODEL AND NOTATION SPECIFICATION VERSION 2.0