ลดทุน ลดหุ้น แล้วได้อะไร ?

จากบทความที่แล้วที่ผมได้เขียนไปเกี่ยวกับ การ ลด Par ล้างหนี้ แล้วยังติดประเด็นว่า ถ้าเราไม่ลด Par มันจะเกิดอะไรขึ้น ?
ก่อนอื่นเลยต้องถึงสมการนึงก่อน

ทุนจดทะเบียน(ทุน) / จำนวนหุ้น = ราคา Par

ถ้าเราลดราคา Par แล้วทุนจดทะเบียนลดลง แต่จำนวนหุ้นเท่าเดิม
ถ้าเรามองกลับกัน ลดทุนจดทะเบียน แต่ไม่ลดราคา Par ดังนั้นจำนวนหุ้นลดลง
แล้วจำนวนหุ้นที่ลดลง มันมีผลอะไรบ้าง ?
อย่างแรกเลย คือ จำนวนหุ้นที่ลดลง แต่ราคาของหุ้นจะต้องเพิ่มขึ้นตามสัดส่วนที่ได้ลดลง ผู้อ่านอาจะงงเดียวผมของยกตัวอย่างเลยนะครับ
บริษัท ก มีทุนจดทะเบียน 1,000 บาท โดยแบ่งจำนวนหุ้น 10,000 หุ้น ตอนนี้ราคา Par = 0.10 บาทต่อหุ้น
ต่อมาอีก 1 ปี บริษัท ก ทำธุรกิจขาดทุนไป 500 บาท
ทางผู้บริษัทเลยมีมิติลดทุนเพื่อล้างหนี้ที่ขาดทุนไป โดยไม่ลดราคา Par สังเกตุว่าราคา Par มันน้อยจดลดอีกไม่ได้แล้ว

1,000 - 5000(ทุน) / 0.10(ราคา Par) = 5,000 จำนวนหุ้น

เมื่อเทียบจำนวนหุ้นเดิม ต่อ จำนวนหุ้นใหม่ คือ 10,000 : 5,000 ซึ่งถ้าเทียบเป็นอัตราส่วนแล้ว คือ 2 : 1 ตีความได้ว่า 2 หุ้นเดิม จะลดเหลือ 1 หุ้น
โดยมีผลให้ราคาหุ้นเพิ่มขึ้น 2 เท่า ราคาหุ้น ไม่ใช่ราคา Par นะ ถ้าราคาหุ้นเดิม คือ 1 บาท เมื่อลดทุนแล้วราคาหุ้น จะเป็น 2 บาท โดยกระบวนการที่จัดการกับส่วนนี้จะเรียกว่า XN เพื่อจัดการเรื่องการลดทุน และจ่ายเงินส่วนเกินของเศษหุ้นมาให้ผู้ถือหุ้น ซึ่งเศษของหุ้น คือ จำนวนหุ้นที่ไม่สามารถทำอะไรได้แล้ว จากกระบวนการต่างๆ เช่น XN ที่มีการลดทอนจำนวนหุ้น
ยกตัวอย่างเช่น นาย เม่า มีหุ้นบริษัท ก อยู่ 2,501 หน่วย เมื่อลดทุนด้วยอัตราส่วน 2:1 จำนวนหุ้นใหม่ที่ได้ คือ 1,250 หน่วย เหลือเศษหุ้น 1 หน่วย ซึ่งต้องคืนเป็นเงินสดให้นายเม่า
หมายเหตุ

• ถ้าหากบริษัทมีการลดทุ้นด้วยวิธีนี้ผู้ลงทุนควรศึกษาข้อมูลให้ดี เพราะ การลดทุนนั้นมีเพื่อล้างหนี้สะสม หรือปรับมูลค่าให้เหมาะสมกับบริษัทให้สามารถจ่ายเงินปันผลได้ หรือปรับอัตราส่วนค่า ROE, ROA และ Total Asset turn over ให้ดีขึ้น
• หากสนใจรายละเอียดเกี่ยวกับการลดทุนจดทะเบียนสามารถอ่าจเอกสารเเพิ่มเติมได้ที่ http://www.set.or.th/th/products/financial/files/Capital_Brochure.pdf